رعایت اصول کاشت نهال پسته مهمترین فرآیندی است که برای افزایش طول عمر نهال و برداشت محصولات باکیفیت بسیار مهم و ضروری است. درخت پسته، کُند رشد است و اگر اصول کاشت نهال پسته را از همان ابتدا رعایت نکنید، تمام زحمات شما به باد خواهد رفت. بدین صورت که ممکن است سالها بعد محصولات نامرغوبی به دست آورید یا درخت بعد از چند سال خشک شده و به باردهی نرسد. پسته از خانواده Anacardiaceae بوده و یازده گونه از آن موجود است. گونه Pistacia vera نهال پسته اهلی است که در سراسر جهان رشد میکند. ریشه نهال پسته به آسیای میانه میرسد، جایی که هزاران گونه درخت در مناطقی که امروزه به نام ایران و افغانستان شناخته میشوند، رشد پیدا میکند. امروزه نیز درخت پسته در مناطقی مثل ایالات متحده، لبنان، سوریه، ایران، هند، ترکیه، اروپای جنوبی و سایر کشورهای آسیایی و آفریقایی که آب و هوای گرم و خشکی دارند، کشت میشود. ما در این مقاله سعی کردهایم تا اصول کاشت نهال پسته را از صفر تا صد شرح دهیم تا باغداران، کشاورزان و استارتاپها در این حوزه بتوانند بهراحتی مراقبتهای لازم را از باغ پسته خود داشته باشند.
کشت تجاری درختان پسته (بهویژه در ایران) در دهههای اخیر در حال افزایش است و برای استارتاپها در این حوزه میتواند در درازمدت، منبع درآمد اصلی باشد که هم به رشد اقتصاد در کشور کمک میکند و هم برای صاحبان مشاغل سنتی بسیار مفید است. اولین نکتهای که باید در اصول کاشت نهال پسته به آن توجه کنید، تعداد درختان نر و ماده است. درخت پسته، دو پایه است و برای میوهدهی به درختان نر و ماده نیاز دارد. بدین صورت که گردههای درخت نر باید از طریق باد به درخت ماده برسد. کشاورزان و باغداران، با عدم توجه به رعایت پارامترهای اساسی در کِشت پسته، نباید انتظار برداشت محصولات باکیفیت داشته باشند.
ابتدا به این نکته توجه داشته باشید که ممکن است در سالهای اول به برداشت محصولاتِ قابل توجهی از باغ خود دست پیدا نکنید. بنابراین در جریان کاشت پسته به این نکته توجه داشته باشید که رعایت اصول کاشت نهال، کاری اضافه بر سازمان نیست. بلکه راهی است که شما را برای داشتن محصولات سالم راهنمایی میکند. اگر اصول کاشت نهال را رعایت کنید، ممکن است باغ شما در مقابل مشکلات احتمالی مثل آفتهای مختلف، مصون باشد.
اگر نهالهای پسته با فاصله کمی در کنار هم کاشته شوند، باعث میشود که ریشهها فضای لازم برای رشد کافی نداشته باشند. پس از بزرگشدن نهالها، شاخ و برگهای زیاد باعث میشود که درختها با همدیگر برخورد کنند و هیچ فضایِ استراحتی نداشته باشند. در این شرایط نمیتوان علفهای هرز را بهخوبی کنترل کرد و کوددهی با کیفیت بالایی صورت نمیگیرد و به ناچار باید شاخهها را کوتاه کنید. رعایت 3 تا 4 متر فاصله بین درختان حالت ایدهآل است. همچنین فاصله ردیفها نیز باید 6 الی 7 متر باشد تا بهترین بازدهی را داشته باشید.
یکی دیگر از اصول کاشت نهال پسته، انتخاب فصل مناسب برای کاشت پسته است. زمان کاشت نهال پسته با توجه به آب و هوای منطقه میتواند متفاوت باشد. زمانی را برای کاشت انتخاب کنید که نهال در خواب باشد. آب و هوای منطقهای که نهالها را از آن به زمین کشاورزی منتقل میکنید، خیلی با هم تفاوت زیادی نداشته باشد. میتوان زمان کاشت نهالهای پسته را به سه دسته تقسیمبندی کرد:
در ایران بهترین زمان برای کاشت نهالهای پسته، اواخر اسفند و اوایل بهار است.
میزان نیاز آبی در مراحل مختلف رشد نهالهای پسته متفاوت است. مراحل رشد دانه پسته به شرح زیر است:
اگر در مرحله رشد مغز، آب کمتری به درخت برسد، ممکن است باعث برداشت محصولات نامرغوب از باغ شود. بهترین روش آبیاری درختان پسته، آبیاری قطرهای است. استفاده از آبیاری قطرهای باعث میشود که 50 درصد در مصرف آب، صرفهجویی شود و میزان باردهی درختان پسته بیشتر شود. رسیدن آبه مقدار زیاد یا مقدار کم به ریشه درختان پسته باعث میشود که روند رشد مناسب دچار مشکل شود.
مهمترین پارامتر در رشد درختان پسته در مبحث اصول کاشت نهال پسته، خاک مناسب است. اگر خاک پسته از سطح استاندارد آن منحرف شود، از نظر تولید برای شما هزینه زیادی خواهد تراشید و به نتیجه مورد نظر نمیرسید. خاکهای لومی نسبتا عمیق، سبک و شنی با غلظت کربنات کلسیم بالا (CaCO3) برای رشد نهال پسته بسیار مناسب است. خاکهای مرطوب و سنگین و بهخصوص خاکهایی که زهکشی خوبی ندارند، برای رشد نهال مناسب نیستند. پستههای مرغوب در خاکهای آهکی با زهکشیِ خوب رشد میکنند. خاکهای آهکی بیش از 15 درصد، CaCO3 دارند.
در ابتدا بیایید با قلمهزدن آشنا شویم. قلمهزدن یعنی قسمت بُریدهشده از یک گیاه اصلی را رشد دهیم و باعث تکثیر آن به روش غیرجنسی شویم. پیوند لولهای، شکمی و اسکنهای از روشهای مختلف قلمهزدن است. یکی از رایجترین روشهای قلمهزنی، پیوند لولهای است. بدین صورت که پیوندک حدود یک الی دو سانتیمتر از پوست روی درخت است که یک جوانه روی آن وجود دارد. پوست درخت پایه را برمیدارند و پیوندک را روی آن قرار میدهند و با چسب زخم، زخمها را میپوشانند و با ریسمان میبندند. در این پیوند، پایه و پیوندک باید همقُطر باشند تا نتیجه خوبی حاصل شود.
یکی از اصول کاشت نهال پسته، استفاده از کودهای مناسب در زمانهای مختلفِ رشدِ نهال پسته است. برای رشد نهالها از کودهای حیوانی استفاده میکنند. اما تنها کودهای حیوانی برای رشد مناسب درختان پسته، کافی نیست. در کنار کودهای حیوانی باید از کودهای شیمیایی نیز استفاده کرد. غالبا از کودهای حیوانی در فصل پاییز و از کودهای شیمیایی نیز در اسفند و خرداد (دو بار در سال) استفاده میکنند.
همیشه در مبحث اصول کاشت نهال پسته، اهمیت زیادی به هرسکردن درختان پسته میدهند. هرسِ درست درختان باعث میشود تا اسکلت درخت، مستحکم شود و میزان رشد شاخهها افزایش پیدا کند. قبل از پُربارترین سال درخت پسته و در فصل زمستان با هرس درختان پسته میتوانید به محصولات بیشتری در سال بعد دست پیدا کنید.
درخت پسته نیازهای خاصی دارد و نمیتوان همه جا به کشت آن پرداخت. پس ابتدا باید مشخصات پسته و نیازمندیهای آب و هوایی آن را بشناسید تا تصمیم درستی برای راهاندازی باغ پسته بگیرید. ما در این مقاله به اصول کاشت نهال پسته پرداختیم تا به کسانی که قصد راهاندازی باغ پسته دارند یا کسانی که باغ دارند، ولی میخواهند به باردهی بیشتری برسند، کمک کنیم. اگر اصول کاشت نهال پسته را بهخوبی رعایت کنید، میتوانید تا سالیان درازی از باردهی درختان به نفع خود استفاده کنید.
تماس با ما